ในหลายๆอุปกรณ์ และหลายโรงงานอุตสาหกรรมแทบจะทุกโรงงาน จะมีการใช้สายพานในการใช้งาน โดยสายพานจะเป็นตัวคล้องระหว่างตัวขับและตัวตามซึ่งจะส่งกำลังแและหมุนไปพร้อมๆกันครับ
การใช้สายพานจะถือว่าเป็นวิธีการที่ราคาถูก และประหยัดที่สุดในแง่ของงานซ่อมทางอุตสาหกรรม เนื่องจากราคาถูก ขั้นตอนการซ่อมไม่ซับซ้อน และทำได้อย่างรวดเร็วกว่าแบบอื่นมากๆครับ
ประเภทของสายพาน
สายพานแบ่งออกเป็น 2 หลักๆเลยนะครับ ตามการใช้งาน โดยแบ่งเป็น
1. สายพานส่งกำลัง (Transmission belt)
2. สายพานลำเลียง (Conveyor belt)
สายพานส่งกำลัง (Transmission belt)
สายพานชนิดนี้จะนิยมใช้อยู่ในเครื่องจักรกล โดยทำหน้าที่หลักๆในการส่งกำลังระหว่างตัวขับ (Driver) และ ตัวตาม (Driven) โดยสายพานจะคล้องไปที่ล้อสายพาน หรือ pulley ของทั้งตัวขับ และตัวตาม โดยการส่งกำลังชนิดนี้จะมีการทดรอบ และทดกำลังเสมอนะครับ ซึ่งสายพานส่งกำลังเองก็มีหลากหลายชนิดครับ
สายพานกลม (Round belt หรือ Rope belt) สายพานชนิดนี้ทำจากพลาสติกโพลียูริเทน จะต้านทานจาระบี น้ำมันเบนซิน น้ำมัน และน้ำ สายพานกลมสามารถปรับตั้งทิศทางการหมุนได้หลายทิศทางตามความต้องการ มีหน้าตัดเป็นรูปวงกลม การส่งกำลังด้วยสายพานกลมจะให้ความยืดหยุ่นสูงมาก และขณะการทำงานของสายพานจะไม่เกิดเสียงดัง
สายพานแบน (Flat belt) เป็นสายพานอีกชนิดที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย ใช้ในการส่งถ่ายกำลังจากพูลเลย์ของเพลาขับไปยังพูลเลย์ของเพลาตาม (เป็นอุปกรณ์หรือเครื่องจักรที่เราต้องการให้เกิดการทำงาน เช่น ปั๊มน้ำ หรือ พัดลม เป็นต้น) ซึ่งแบ่งเป็น 3 แบบย่อยๆ ตามกำลังการใช้งาน
1. Light Drives (สายพานที่ใช้กับงานเบา)
2. Medium Drives (สายพานที่ใช้กับงานหนักปานกลาง)
3. Heavy Drives (เป็นสายพานที่ใช้กับงานหนัก)
สายพานวี (V-belt) มีลักษณะหน้าตัดเป็นรูปตัว V เหมาะสมกับเครื่องจักรรอบที่ไม่สูงมากนัก ดังนั้นพื้นที่สัมผัสในการส่งถ่ายกำลังจะเยอะกว่า 2 แบบแรก ดังนั้นจึงเป็นที่นิยมใช้ในเครื่องจักรกลในโรงงานอุตสาหกรรม
สายพานไทม์มิ่ง (Timing belt) ตัวสายพานจะมีลักษณะพิเศษมากกว่า 3 แบบแรกคือ จะมีฟันเฟืองตลอดความยาวของสายพาน ลักษณะพื้นที่หน้าตัดเป็นรูปสี่เหลียมคางหมู สายพานชนิดนี้สามารถงอตัวได้ดี จะขับกับ Pulley ที่มีฟันเป็นไทม์มิ่งเหมือนกัน ทำให้เกิดการขบกันเหมือนฟันเฟือง จึงไม่เกิดการลื่นไถลขณะส่งกำลัง สามารถใช้เป็นตัวส่งกำลังงานในเครื่องยนต์, พัดลมอุตสาหกรรม ต่างๆ หรือในเครื่องจักรที่ต้องการการสูญเสียงในการส่งกำลังน้อยๆ
สายพานลำเลียง (Conveyor belt)
ทำหน้าที่ขนย้าย หรือลำเลียง สิ่งของ หรือวัสดุต่างๆ จากจุดๆหนึ่ง ไปยังอีกจุดหนึ่ง โดยอุตสาหกรรมแทบจะทุกประเภท ที่มีการลำเลียงของจำนวนมากครับ
โดยหากแบ่งประเภทย่อยๆจะแบ่งได้ 6 แบบตามวัสดุ ดังนี้คือ
1. ระบบสายพานลำเลียงพียู (PU belt conveyor)
2. ระบบสายพานลำเลียงแบบ PVC (PVC Belt Conveyor System)
3. ระบบสายพานลำเลียงยางดำ (Rubble belt conveyor)
4. ระบบสายพานลำเลียงโวลต้า (Volta belt conveyor)
5. ระบบสายพานลำเลียงไวเมท (Wire mesh belt conveyor)
6. ระบบสายพานลำเลียงโมดูล่า (Modular belt conveyor)
EP ต่อๆไปเราจะมาลงลึกสายพานในแต่ละประเภท รวมถึงหลักการคำนวน ทฤษฎีต่างๆด้วยนะครับ
ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจาก นายช่างมาแชร์
แล้วพบกับสาระดีๆแบบนี้ทางด้านงานช่าง งานวิศวกรรม และอุตสาหกรรมได้ที่ Factorium แชร์ นะครับ
Website: https://factorium.tech/
Facebook: https://www.facebook.com/factorium.tech/
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCAHWs01GOZJ2_8gehIsdGpw
============================================================
